Người Việt sống tại Campuchia đã và đang bám trụ, vượt qua nhiều thử thách để gây dựng cuộc sống ổn định nơi xứ Chùa Tháp. Cùng Okwin khám phá về cách họ vượt qua những khó khăn về pháp lý, ngôn ngữ và điều kiện sinh kế, cộng đồng này vẫn không ngừng nỗ lực hội nhập, đóng góp tích cực vào đời sống kinh tế – xã hội của Campuchia.
Tổng quan về cộng đồng người Việt sống tại Campuchia
Cộng đồng người Việt sống tại Campuchia hiện có khoảng 100.000 đến 150.000 người, tập trung chủ yếu tại các tỉnh giáp ranh với Việt Nam như Phnom Penh, Kandal, Prey Veng và Takeo. Phần lớn họ sinh sống bằng nghề đánh bắt thuỷ sản, buôn bán nhỏ và lao động phổ thông. Nhiều gia đình đã định cư qua nhiều thế hệ, hình thành nên những làng chài, khu dân cư mang đậm dấu ấn văn hoá Việt giữa lòng xứ Chùa Tháp.
Thực trạng cộng đồng người Việt sống tại Campuchia
Trải qua nhiều thập kỷ bám trụ và sinh sống, cộng đồng người Việt sống tại Campuchia đã trở thành một phần không thể tách rời trong bức tranh đa sắc tộc của quốc gia này. Tuy nhiên, đằng sau sự gắn bó lâu dài đó là những câu chuyện đầy thử thách, từ vấn đề định cư đến những nỗi lo thường nhật trong đời sống.
Số lượng và phân bố
Hiện nay cộng đồng người Việt sống tại Campuchia có mặt hầu khắp các tỉnh thành, đặc biệt là tại Phnom Penh, các tỉnh ven sông Mekong và vùng giáp biên giới Việt Nam. Mặc dù số liệu chưa thống nhất hoàn toàn nhưng nhiều nghiên cứu và thống kê cho thấy, họ chiếm từ 100.000 đến 150.000 người với đa phần sinh hoạt trong điều kiện không ổn định.
Những khu làng nổi, dãy nhà lụp xụp bên bờ sông hoặc các chợ nhỏ nằm sau trong các con hẻm là nơi sinh hoạt chính của họ. Sự phân bố này không chủ dựa vào kết quả của nhu cầu mưu sinh mà còn chịu ảnh hưởng từ lịch sử lâu đời khi nhiều thế hệ người Việt từng chọn các vùng sông nước Campuchia làm nơi lập nghiệp vì quen thuộc với nghề đánh bắt, buôn bán ven sông.
Lịch sử hình thành cộng đồng
Cộng đồng người Việt sống tại Campuchia hình thành qua nhiều giai đoạn di cư kéo dài hàng trăm năm, gắn liền với sự giao thương, trao đổi văn hoá và biến động chính trị giữa hai quốc gia láng giềng. Từ thời phong kiến, nhiều người Việt đã rời quê nhà mang theo những chiếc ghe nhỏ lênh đênh đến đất Campuchia để buôn bán, lập nghiệp.
Các cuộc chiến tranh, xung đột và biến động chính trị trong thế kỷ XX tiếp tục đẩy mạnh các làn sóng di cư, hình thành nên những cộng đồng đông đảo và bền bỉ. Tuy nhiên, dù đã bám trụ lâu dài qua nhiều thế hệ nhưng không ít gia đình Việt tại campuchia vẫn chưa có quốc tịch hoặc giấy hợp pháp, khiến hành trình hội nhập chính thức của họ trở nên khó khăn và gian nan.
Đặc điểm đời sống
Cuộc sống của người Việt sống tại Campuchia hiện nay là một bức tranh vừa mang màu sắc nhọc nhằn vừa thấm đẫm sự kiên cường. Họ chủ yếu làm những nghề gắn với sông nước như đánh bắt cá, nuôi thuỷ sản, buôn bán nhỏ hoặc làm thuê. Không ít gia đình sống trên những chiếc ghe cũ kỹ hay những ngôi nhà nổi tạm bợ, đối mặt với điều kiện vệ sinh và an sinh xã hội thiếu thốn.
Dẫu vậy, công đồng này vẫn giữ trọn những giá trị truyền thống của người Việt Nam từ cách nấu ăn, ngôn ngữ, tín ngưỡng cho đến lối sống cộng đồng. Trong những khu chợ Việt, những lớp học tình thương hay những ngôi chùa nhỏ, người Việt nơi đây vẫn từng ngày giữ gìn bản sắc và chắt chiu hy vọng vào một cuộc sống ổn định, công bằng hơn trên đất bạn.
Những khó khăn đặc thù
Không giống như nhiều cộng đồng nhập cư khác, người Việt sống tại Campuchia đang phải đối mặt với những thách thức kéo dài liên quan đến pháp lý, sinh kế và hội nhập. Việc thiếu giấy tờ tuỳ thân hợp pháp khiến họ gặp vô vàn cản trở trong việc tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, đăng ký hộ tịch, xin việc hay thậm chí là di chuyển trong nội địa Campuchia.
Hàng ngàn trẻ em Việt kiều không thể đến trường hoặc chỉ có thể học tại các lớp học tình thương dẫn đến nguy cơ bị mù chữ kéo dài. Bên cạnh đó, đời sống kinh tế của cộng đồng cũng chưa thể ổn định khi phần lớn vẫn dựa vào những nghệ lao động đơn giản, dễ bị thay đổi trước biến động của thị trường và thiên tai.
Những thay đổi về chính sách, quy hoạch đô thị, di dời làng nổi càng làm cho cuộc sống của họ thêm bấp bênh. Tuy nhiên, giữa muôn vàn khó khăn thì nhiều gia đình Việt kiều vẫn bám trụ, tìm cách thích nghi và mong chờ một sự thay đổi tích cực về chính sách để cuộc sống có thể ngày một tốt đẹp hơn.
Kết luận
Okwin mong rằng bài viết này sẽ giúp bạn cảm được sự kiên cường của người Việt sống tại Campuchia. Dù cuộc sống nơi đất khách còn không ít gian truân nhưng người Việt vẫn đang từng ngày khẳng định sự hiện diện và sức sống bền bỉ của mình trên xứ sở Chùa Tháp. Họ không chỉ gồng mình vượt qua rào cản pháp lý, khó khăn về đời sống mà còn gìn giữ những giá trị văn hoá Việt với niềm tin về một ngày mai tươi sáng hơn.
